મધ્યપ્રદેશના નિમાડ વિસ્તારમાં આવેલું બુરહાનપુર હવે પર્યાવરણીય સંરક્ષણના ક્ષેત્રમાં સતત કાર્યરત છે. આ દિવસોમાં અહીં પાક્કા ઘરોમાં, તેમના પ્રવેશદ્વારમાં અને આંગણામાં ગાયના છાણના લેપનો ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે, જેથી જે લોકો પસાર થાય તો તે પણ કોરોના મુક્ત થઈ જાય અને કેમ્પસ પણ ચેપથી મુક્ત રહે. આ માટે છાણની વ્યવસ્થા પણ કરવામાં આવી છે.
ખારકોડમાં આવેલ ગોવિજ્ઞાન કેન્દ્ર ગાયના છાણનો પાવડર બનાવીને લોકોને ઉપલબ્ધ કરાવી રહ્યું છે જેથી તેઓ જ્યારે ઈચ્છે ત્યારે પાણી અથવા ગૌમુત્રમાં ભળાવીને તેનો ઉપયોગ કરી શકે. હાલમાં ગો-વિજ્ઞાન કેન્દ્રમાં સુકા દાળને નાના નાના મશીનમાં પીસીને ગાયના છાણનો પાવડર બનાવવામાં આવી રહ્યો છે. આ એક મહિનામાં કાઉ ડંગ ડેવોટરિંગ એન્ડ પાવડર પ્લાન્ટ લગાવવામાં આવશે
પાંચ લાખ રૂપિયાના ખર્ચે બનેલા આ પ્લાન્ટમાંથી મોટા પ્રમાણમાં ભીના છાણમાંથી પ્રવાહીને અલગ કર્યા પછી તરત જ ગાયના છાણને સૂકવવામાં આવશે અને પાવડર કરવામાં આવશે, જે શહેરી વિસ્તારના ઘરોને ઉપલબ્ધ કરાશે. નિસર્ગોપથકોના જણાવ્યા મુજબ ગાયના છાણનું લેપન કરવાથી ઘણા પ્રકારના જંતુઓથી મુક્ત બનાવે છે.
ગામ ખારકોડના શ્રી રામ ગુરુકુલ ગો વિજ્ઞાન કેન્દ્રના પ્રાકૃતિક ચિકિત્સક ડો. સચિન પાટિલના જણાવ્યા અનુસાર, લોકડાઉનના દક્ષિણ ભારતની પ્રથમ મુલાકાત દરમિયાન મોટા ભદ્ર પરિવારોએ ગાયના છાણમાંથી ખેંચીને રંગોળી અને મંદાના બનાવવાની પરંપરા જોઇ હતી. ત્યારે એવું લાગ્યું કે ગામના ઘરોમાં જ નહીં પણ પાક્કા ઘરોમાં પણ ગાયના છાણનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. આ પછી બુરહાનપુરમાં પણ આ પ્રયોગ શરૂ કરાયો હતો.
આપણે અહીં ગૌશાળામાં દરરોજ નીકળતાં ગાયનાં છાણનું ઓર્ગેનિક પાવડર તૈયાર કર્યું છે, જે પાણી સાથે ભળી જાય એટલે લિપાઈ અને મંડન બનાવવા માટે તૈયાર થાય છે. હાલમાં તે ઓછી માત્રામાં બનાવવામાં આવી રહ્યું છે પરંતુ ટૂંક સમયમાં તેનું ઉત્પાદન મોટા પાયે કરવામાં આવશે અને લોકોને રાહત દરે ઉપલબ્ધ કરવામાં આવશે. સુગંધિત પદાર્થોનું મિશ્રણ કર્યા પછી ગાયના છાણનો સૂકો પાવડર સુગંધિત બનાવવામાં આવશે અને એક કિલોનું પેકેટ બનાવીને એ રીતે ઉપલબ્ધ કરવામાં આવશે.
પર્યાવરણ વિદોના જણાવ્યા મુજબ ગાયના છાણમાંથી બનેલા સુકા કુંડામાં 28 ટકા ઓક્સિજન હોય છે. જ્યારે યજ્ઞ દરમિયાન તે સળગાવવામાં આવે છે ત્યારે ઓક્સિજનનું સ્તર 48 ટકા વધે છે. તે જ સમયે ગાયનું શુદ્ધ ઘી આહુતીમાં નાખવામાં આવે છે, પછી ઓક્સિજનનું સ્તર 61 ટકા સુધી પહોંચે છે. આમાં ઓષધિઓ તેમજ કપૂર અને એલચીનો ઉપયોગ કરીને સુક્ષ્મજીવાણુઓનો ચેપ પણ ઓછો કરી શકાય છે. ગૃહ આંગણામાં ગાયના છાણનો ઉપયોગ શાસ્ત્રોમાં પણ શ્રેષ્ઠ કહેવામાં આવે છે. આ વાતાવરણને શુદ્ધ કરે છે અને પરિસરને ચેપ મુક્ત બનાવે છે.
અમારી દરેક પોસ્ટ સૌથી પહેલા વાંચવા નીચેની પ્રોસેસ ફક્ત એકજ વાર કરવાની રહેશે.
વધુ રસપ્રદ માહિતી અને નવી પોસ્ટ વાંચવા માટે ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરો.
આપણી માતૃભાષા 21મી સદીમાં પણ જીવંત રહે અને નવી પેઢીને એનો લાભ મળે એ માટે અમે રોજ નવી સ્ટોરી, રસપ્રદ લેખો, ઉપયોગી માહિતી, લાઈફ ઇઝી ટિપ્સ, નવી નવી વાનગીઓની વણઝાર તમારા ફેસબુકમાં લાવવા કટિબદ્ધ છીએ !
– તમારો જેંતીલાલ
