ગણેશ ચતૂર્થીના દસ દિવસો બાદ કરાતા અનંત ચૌદસના વ્રતનો મહિમા જાણો. તેનું વિધિવિધાન સાથે કથા સહિત વ્રત કરવાનું મહત્વ છે… દૂર થાય છે દરિદ્રતા અને મળે છે ધન લાભ… અનંત ચતુર્દશીએ કરવામાં આવે છે ખાસ પૂજા. જાનો તેને કરવાની વિધિ, મુહૂર્ત અને વ્રતની કથા…
ભાદરવા માસના શુક્લ પક્ષની ચતુર્દશીને દર વર્ષે અનંત ચતુર્દશી તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે, તારીખ ૧૨મી સપ્ટેમ્બર આવે છે. આ દિવસે ગણપતિ મૂર્તિનું પણ વિસર્જન કરવામાં આવે છે. અનંતનો અર્થ એવો છે કે જેની શરૂઆત કે અંત નથી, એટલે કે તે ફક્ત ભગવાન વિષ્ણુ છે. ભગવાન વિષ્ણુના સહસ્ત્ર નામાવલી પૈકી એક નામ અનંત પણ છે. આ દિવસે ભગવાન અનંતની પૂજા – અર્ચના કરવામાં આવે છે. મહિલાઓ અને પુરુષો બંને આ દિવસે વ્રત દ્વારા પૂજા કરી શકે છે. જે લોકો આખો દિવસ ઉપવાસ ન રાખી શકવાના હોય તો તેઓ પૂજા કર્યા પછી આ દિવસે અનંત સૂત્ર બાંધ્યા બાદ ખાઈ શકે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે તેને બાંધવાથી જીવનમાં બધું જ શુભ થાય છે અને અપાર ખુશીઓ મળે છે.
ભગવાન શ્રી કૃષ્ણે અનંત સૂત્રનું મહત્વ જણાવ્યું હતું
બાજુમાં ૧૪ ગાંઠ કરેલો દોરો બાંધીને ભગવાન વિષ્ણુ કે જેઓ આદિ અને અનંતથી પર છે તેમની કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે. અનંત ચતુર્દશીનો મહાભારત કાળથી પણ સંબંધિત છે. કૌરવો સામે જુગાર રમ્યા બાદ પાંડવો જ્યારે હાર્યા અને તેમને વનવાસ થયો ત્યારે તેઓ ત્યારે એક દિવસ શ્રી કૃષ્ણ પાંડવો પાસે આવ્યા અને યુધિષ્ઠિરને કહ્યું કે, હે ધર્મરાજા, જુગાર માટે દેવી લક્ષ્મી તમારી ઉપર અપ્રન્ન થયા છે. તેમને પ્રસન્ન કરવા માટે, તમારે અનંત ચતુર્દશીએ તમારા ભાઈઓ સાથે વ્રત રાખવું જોઈએ. પછી પાંડવોએ આ ઉપવાસ રાખ્યો. શ્રી કૃષ્ણ કહે છે કે ભદ્ર શુક્લ પક્ષની ચતુર્દશી તિથિએ કાચા દોરામાં ૧૪ ગાંઠ લગાવીને કાચા દૂધમાં રક્ષા નિમિત્તે સંકલ્પ કરીને કાચા દૂધમાં ડૂબીને ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવી જોઈએ. આમ કરવાથી ધન અને પ્રતિષ્ઠા બધી સમસ્યાઓ દૂર થઈ જાય છે.
અનંત પૂજા માટે શુભ સમય
આ વર્ષે અનંત ચતુર્દશી તિથિ ૧૨મી સપ્ટેમ્બરેસવારે ૫ વાગ્યા ને ૬ મિનિટથી થઈ રહી છે, જે ૧૩ મીએ સવારે ૭:૩૦ વાગ્યે પૂર્ણ થશે. સૂર્યાસ્ત પહેલાં શાશ્વત પૂજા કરી શકાય છે. પરંતુ દેવકાર્ય માટે સવારનો સમય સારો અને શુભ માનવામાં આવે છે, તેથી સવારે ૭:૩૦ થી સવારે ૯ વાગ્યા સુધીનો સમય શ્રેષ્ઠ રહેશે. આ પછી, પૂજા શરૂ કરવા માટે ૧૦:૩૦ પછીનો સમય સારો છે.
પૂજા વિધિ વિગતવાર જાણો
અનંત ચતુર્દશીની સવારે સૌ પ્રથમ, સ્નાન કર્યા પછી શુધ્ધ વસ્ત્રો ધારણ કરીને વ્રતનો સંકલ્પ લો. પૂજા કરવા કળશની સ્થાપિત કરો અને ભગવાન વિષ્ણુની છબી સામે તેને ગોઠવી રાખો. આ સ્થાપન કર્યા પછી અષ્ટ દળ અને કલશ પર પુષ્પો અને કંકુ ચોખા અર્પણ કરો. આ પછી, પૂજા સ્થળે કાચા સૂતરમાં કુમકુમ, હળદર લાવીને ૧૪ ગાંઠનો અનંત સૂત્ર તૈયાર કરો, પછી ભગવાન વિષ્ણુને અર્પણ કરો. જો તમે તેને જાતે બનાવી શકતા નથી, તો પછી તમે બજારમાંથી બનાવેલું અનંત સૂત્ર લાવી શકો છો અને તેનો પૂજામાં ઉપયોગ કરી શકો છો.
જ્યાં અનંતની વિધિવત પૂજા કરવામાં આવે છે, ત્યાં પુજારી દ્વારા પંચોપચારથી પૂજા-અર્ચના કરાવાય છે. પૂજાને અંતે, પુજારી એક વાસણમાં દૂધ, સોપારી, અનંત સૂત્રો નાખીને તેનાથી ક્ષીર મંથન કરાવે છે અને યજમાનને કહે છે કે શાશ્વત આપને ભગવાન મળે. મંથન કર્યા પછી ઘણી વાર, જ્યારે યજમાન કહે છે કે ભગવાન મળી ગયા છે, ત્યારબાદ આરતી પછી પૂજા કરવામાં આવે છે. પરંતુ જો આખી પૂજા વિધિ શક્ય ન થઈ હોય તો અનંત મંત્ર બોલ્યા પછી આપણે ભગવાન વિષ્ણુને અનંત સૂત્રનો સ્પર્શ કરીને ધારણ કરવું જોઈએ.
અનંત મંત્ર: –
अनंत संसार महासुमद्रे मग्रं समभ्युद्धर वासुदेव।
अनंतरूपे विनियोजयस्व ह्रानंतसूत्राय नमो नमस्ते।।
આ પછી, બ્રાહ્મણને ભોજન પ્રદાન કરો અને પ્રસાદ લો.
અનંત પૂજા વ્રતની કથા
અનંત ચતુર્દશી વ્રતની કથા પૌરાણિક સમય સાથે જોડાયેલ છે. પ્રાચીન સમયમાં, સુમંતુ નામના એક ઋષિ તેમની પત્ની દીક્ષા સાથે જંગલમાં રહેતા હતા. ઋષિની સુશીલા નામની પુત્રી હતી. સુશીલાના જન્મ પછી તરત જ તેની માતા દીક્ષા મરી ગઈ અને સુમંતુ ઋષિએ ફરીથી લગ્ન કર્યા. પણ બીજી માતા સુશીલાને પસંદ નહોતી કરતી હતી. થોડા સમય પછી જ્યારે સુશીલા મોટી થઈ, તેના લગ્ન કૌંડિલ્ય નામના ઋષિ સાથે થયા. સાસુ-સસરામાં પણ સુશીલાને ખુશી નહોતી મળી. કેટલાક લોકોને આનંદદેવની ઉપાસના કરતા જોઇને સુશીલાએ પણ આ ઉપવાસ શરૂ કર્યા. તેની આર્થિક સ્થિતિમાં સુધારો રહ્યો. સુશીલાના પતિ કૌંડિલ્યાને લાગ્યું કે તેની મહેનત દ્વારા જ બધું કરવામાં આવી રહ્યું છે. કૌંડિલ્ય ઋષિએ કહ્યું કે આ બધું મારી મહેનતના પરિણામ દ્વારા કરવામાં આવ્યું છે અને તમે ભગવાન વિષ્ણુને સંપૂર્ણ શ્રેય આપવા માંગો છો. એમ કહીને તેણે સુશીલાના હાથમાંથી દોરો કાઢી લીધો.
આ જોઈને ભગવાન એમનાથી ગુસ્સે થયા અને કૌંડિલ્ય ઋષિ ફરી ગરીબ થઈ ગયા. દારિદ્રની સ્થિતિમાં ઋષિને તેમની ભૂલ સમજાઈ અને તેમણે સતત ૧૪ વર્ષો સુધી આ ઉપવાસ રાખ્યા. આ ઉપવાસની અસરને કારણે તેમની સ્થિતિ ફરી સારી થવા લાગી. ભગવાન શ્રી વિષ્ણુ અને માતા લક્ષ્મીના આ ઋષિ દંપતીને શુભાષિશ મળ્યા. તેમના વ્રતના વર્ષોને આધારે અનંતસૂત્રમાં ૧૪ ગાંઠ બાંધવામાં આવે છે.
વધુ રસપ્રદ માહિતી અને નવી પોસ્ટ વાંચવા માટે ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરો. આપણી માતૃભાષા 21મી સદીમાં પણ જીવંત રહે અને નવી પેઢીને એનો લાભ મળે એ માટે અમે રોજ નવી સ્ટોરી, રસપ્રદ લેખો, ઉપયોગી માહિતી, લાઈફ ઇઝી ટિપ્સ, નવી નવી વાનગીઓની વણઝાર તમારા ફેસબુકમાં લાવવા કટિબદ્ધ છીએ !
– તમારો જેંતીલાલ
