મિત્રો, મધ્યપ્રદેશના રાયસેન જીલ્લો એક એવુ સ્થળ છે કે, જેને વિશ્વમાં માનવ વિકાસનુ પ્રારંભિક સ્થળ માનવામા આવે છે. અહીંની ગુફાઓ હજારો વર્ષો પહેલાના જીવનને દર્શાવે છે. અહી બનાવવામા આવેલી તસવીરો મુખ્યત્વે નૃત્ય, સંગીત, શિકાર, ઘોડા અને હાથીઓ, ઘરેણા અને મધ એકત્રિત કરવા વિશે છે.
ભીમબેટકા એ મધ્યપ્રદેશના રેસેન જિલ્લામા આવેલુ પેલિયોલિથિક રહેણાંક પુરાતત્વીય સ્થળ છે. તે આદિમાનવ દ્વારા બનાવવામા આવેલા રોક પેઇન્ટિંગ્સ અને ખડકો માટે ખુબ જ પ્રખ્યાત છે. આ ચિત્રો પેલિયોલિથિક સમયગાળાના ગણાય છે. આ ચિત્રો ભારતીય ઉપખંડમાં માનવ જીવનના પ્રારંભિક ચિહ્નો દર્શાવે છે.
આ સ્થળ મધ્યપ્રદેશની રાજધાની ભોપાલથી ૪૫ કિલોમીટર દક્ષિણપૂર્વમા આવેલું છે. તેમની શોધ ૧૯૫૭-૫૮મા ડૉ. વિષ્ણુ શ્રીધર વાકાંકરે કરી હતી. ઓગસ્ટ ૧૯૯૯મા આર્કિયોલોજિકલ સર્વે ઓફ ઇન્ડિયા, ભોપાલ ડિવિઝન દ્વારા ભીમબેટકા વિસ્તારને મહત્વનુ રાષ્ટ્રીય સ્થળ જાહેર કરવામા આવ્યુ હતુ. ત્યારબાદ જુલાઈ ૨૦૦૩મા યુનેસ્કોએ તેને વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઇટ તરીકે જાહેર કર્યુ હતુ.
ભીમબેટકામા પ્રાચીન કિલ્લાની દીવાલો, મિનિએચર સ્તૂપ, પથ્થરથી બનેલી ઇમારતો, શેંગ-સિક્રેટ કાર્પેટ રેકોર્ડ, શંખ રેકોર્ડ અને પરમાર કાર્પેટ મંદિરના અવશેષો સહિત આદિમાનના અન્ય પ્રાચીન અવશેષો નો સમાવેશ થાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ સ્થળ મહાભારતના પાત્ર ભીમનું છે અને તે સમયે તેને ભીમબેટકા તરીકે ઓળખવામા આવતુ હતુ.
આ ગુફાઓ મધ્ય ભારતના ઉચ્ચપ્રદેશના દક્ષિણ કિનારે આવેલા વિંધ્યાચલની ટેકરીઓના નીચેના છેડે આવેલી છે, જેને દેશ અને દુનિયાના પ્રવાસીઓ જોવા આવે છે. આ વિસ્તારમાં હજુ પણ પરિવહનની સુવિધાની આવશ્યકતા છે, જે વહીવટી તંત્ર દ્વારા પૂર્ણ કરવામા આવે તો ફક્ત પ્રવાસીઓની સંખ્યામા જ વૃદ્ધિ થશે એવુ નથી પરંતુ, સ્થાનિક લોકોને રોજગારી પણ મળી રહેશે.
અહીની ગુફાઓ હજારો વર્ષો પહેલાના જીવનને પણ દર્શાવે છે. અહી બનાવવામા આવેલા ચિત્રો મુખ્યત્વે નૃત્ય, સંગીત, શિકાર, ઘોડા અને હાથીઓ, ઘરેણાં અને મધ એકઠી કરવા વિશે છે. આ ઉપરાંત આ ચિત્રોમા તમને વાઘ, સિંહ, જંગલી ડુક્કર, હાથી, કૂતરા અને ઘડિયાળ જેવા પ્રાણીઓ પણ જોવા મળે છે.
અહીંની દીવાલો ને ધાર્મિક ચિહ્નોથી શણગારવામાં આવી છે, જે ભૂતપૂર્વ ઐતિહાસિક કલાકારોમાં લોકપ્રિય હતી. અહી હાથી દરવાજો અને આદિમાવના હાથના શિલાલેખો સૌથી પહેલા જોવા મળ્યા હતા. અહી લગભગ ૭૫૦ જેટલી રોક પેઇન્ટિંગ્સ છે પરંતુ, એ.એસ.આઈ. દ્વારા માત્ર ૧૫ જેટલી પેઇન્ટિંગ્સની જ ઓળખ કરવામા આવી છે, જ્યાં સંશોધકો અને પ્રવાસીઓ આવે છે.
આ સ્થળ પર સેંકડો પ્રજાતિઓના વૃક્ષો છે. આ પથ્થર અને વૃક્ષ પ્રવાસન આકર્ષણોનું કેન્દ્ર છે. આ પથ્થરોનો આકાર કાચબા જેવો જ દેખાય છે. અહી એક કાચબો બીજા કાચબા પર બેસે છે તેવુ દ્રશ્ય દેખાય છે. આ ઉપરાંત અહી એક વૃક્ષમા બીજુ વૃક્ષ છે તેવો આભાસ પણ તમને જોવા મળે છે. ઘણી જગ્યાએ રોક શેલ્ટર્સ ૨૫-૪૦ મીટરની ઊંચાઈ પર હોય છે.
આ સ્થળ એ લાખો વર્ષ જૂનો પેલિયોલિથિક વારસો છે. અહી પહોંચવા માટે ભોપાલ વિમાન મથક સૌથી નજીકનુ એરપોર્ટ છે તથા સૌથી નજીકનું રેલવે સ્ટેશન ઓબેદુલાગંજ અને ભોપાલ છે. આ ઉપરાંત બસ સેવા પણ ઉપલબ્ધ છે. અહી નજીકમાં ખાનગી હોટેલ્સ અને રેસ્ટોરાં છે કે જ્યા ગાડીની રસીદ કાપવામાં આવે છે અને પ્રવાસીઓ પાસેથી ચાર્જ વસૂલવામાં આવે છે.
અમારી દરેક પોસ્ટ સૌથી પહેલા વાંચવા નીચેની પ્રોસેસ ફક્ત એકજ વાર કરવાની રહેશે.
વધુ રસપ્રદ માહિતી અને નવી પોસ્ટ વાંચવા માટે ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરો.
નોંધ – દરેક ફોટો પ્રતીકાત્મક છે (ફોટો સોર્સ : ગુગલ)
આપણી માતૃભાષા 21મી સદીમાં પણ જીવંત રહે અને નવી પેઢીને એનો લાભ મળે એ માટે અમે રોજ નવી સ્ટોરી, રસપ્રદ લેખો, ઉપયોગી માહિતી, લાઈફ ઇઝી ટિપ્સ, નવી નવી વાનગીઓની વણઝાર તમારા ફેસબુકમાં લાવવા કટિબદ્ધ છીએ !
આ વેબસાઈટ પર આપેલી તમામ ન્યુઝ અને વાતો રિપોર્ટરે રિપોર્ટ કરેલા છે અથવા તો કોઈક સોર્સ ઉપરથી લેવામાં આવેલા છે કે જે દરેક લેખના અંતમાં આપેલો જ હોય છે. અમારો પ્રયત્ન તમને શ્રેષ્ઠ માહિતી સતત પહોંચાડવાનો છે અને રહેશે. આ ન્યુઝ તથા અન્ય વાતોની જવાબદારી જે-તે લેખક (રિપોર્ટર) તથા સોર્સની રહેશે જલ્સા કરોને જેંતીલાલ વેબસાઈટ કે પેજની રહેશે નહીં.
આપણું પેજ “જલ્સા કરોને જેંતીલાલ” માણતા રહો અને શેર કરતા રહો!
———–આપના સહકારની આશા સહ,
