કેસરનો ઉપયોગ દરેક ઘરે ઘણા પ્રસંગોએ થાય છે, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે કેસર ભારતમાં કેવી રીતે આવ્યો, જ્યાં તેનું વાવેતર થાય છે અને તેમાં કયા ગુણો હાજર છે ? જાણો કેસરથી સંબંધિત ખાસ વાતો:
કેસર ઘણું લોકપ્રિય છે, જે ક્રોકસ સેટિવસ નામના ફૂલમાંથી કાઢવામાં આવે છે. તેનું વૈજ્ઞાનિક નામ ક્રોકસ સેટિવસ છે અને તેનો ઉપયોગ મસાલા અને રંગીન એજન્ટ તરીકે થાય છે. તે નાના દોરા જેવું લાગે છે. તે જુદી જુદી ભાષાઓમાં જુદા જુદા નામોથી ઓળખાય છે, જેમ કે ગુજરાતીમાં કેસર, બંગાળમાં જાફરાન, તમિળમાં કુમકુમાપુ, તેલુગુમાં કુમકુમા પબ્બા અને અરબીમાં જાફરાન વગેરે. કેસર શું છે તે જાણ્યા પછી, તેના સ્વાસ્થ્ય લાભ વિશે વધુ જાણો.
1 કેસરની ઉત્પત્તિ એ દક્ષિણ યુરોપનો સ્પેન દેશની છે, જ્યાંથી મુંબઇ આવી જાય છે અને તે આખા ભારતના બજારોમાં પહોંચે છે, પરંતુ સ્પેન સિવાય, ઇરાન, ફ્રાન્સ, ઇટાલી, ગ્રીસ, તુર્કી, પર્સિયા અને ચીનમાં પણ કેસરનું ઉત્પાદન થાય છે.
2 ભારતમાં, કાશ્મીરના પામપુર અને જમ્મુમાં કિશ્તવાડ નામના સ્થળોએ કેસરની ખેતી કરવામાં આવે છે.
3 આયુર્વેદિક ઉપાય, ખાદ્ય વાનગીઓ અને દેવ પૂજા વગેરેમાં કેસરનો ઉપયોગ થાય છે, પરંતુ હવે તેનો ઉપયોગ પાન મસાલા અને ગુટખામાં પણ થાય છે.
4 કેસરમાં ખૂબ ઉપયોગી ગુણધર્મો છે. તે ઉત્તેજક, સ્ખલન, જાતીય શક્તિ વધારે છે. તે ત્રિદોષ નાશવંત માનવામાં આવે છે.
5 સ્વાદ અને સુગંધ સાથે માસિક સ્રાવની સ્વચ્છતા એ તેની મહત્વપૂર્ણ ગુણવત્તા છે.
6 તે ગર્ભાશય અને યોનિમાર્ગના સંકોચન જેવા રોગોને પણ દૂર કરે છે.
7 તે ત્વચાના રંગને વધારવામાં મદદ કરે છે. કેસરનું સેવન કરવાથી બ્લડ પ્રેશરની સમસ્યા પણ દૂર થાય છે.
8 કેસર સ્વાદિષ્ટ હોવાની સાથે પૌષ્ટિક પણ છે. તે લ્યુકોરોઆ અને લો બ્લડ પ્રેશર મટાડવામાં મદદગાર છે.
9 કેસર કફ વિનાશક તરીકે કામ કરે છે. આયુર્વેદમાં પણ જણાવ્યું છે કે કેસરનું સેવન કરવાથી મન પ્રસન્ન થાય છે.
10 કેસરનું સેવન કરવાથી સ્તનપાન કરાવતી માતાના સ્તનમાં દૂધની ઉણપ થતી નથી.
11 મગજને મજબૂત બનાવે છે અને હૃદય અને લોહી માટે ફાયદાકારક છે.
12 કેસર દરેક ખોરાક અને પીણાંમાં સુગંધ સાથે રંગ પણ વધારે છે.
13 કેસરનો ઉપયોગ કેન્સરથી બચવા માટે કરી શકાય છે. તેનાથી સંબંધિત વૈજ્ઞાનિક સંશોધન મુજબ કેસરમાં હાજર ક્રોસેટિન કોલોરેક્ટલ કેન્સરના કોષોને વધતા અટકાવી શકે છે. આ ઉપરાંત પ્રોસ્ટેટ કેન્સર અને ત્વચા કેન્સરનું જોખમ ઘટાડવામાં પણ કેસર મદદગાર થઈ શકે છે. તે જ સમયે, અન્ય સંશોધન મુજબ, કેસરનો અર્ક માનવ ગાંઠ કોષોને વધતા અટકાવવા માટે કાર્ય કરી શકે છે. જો કે, ધ્યાનમાં રાખો કે કેસરનો ઉપયોગ કેન્સરને રોકવામાં અમુક હદે મદદરૂપ થઈ શકે છે, પરંતુ તે તેની સારવાર નથી. કેન્સરની સારવાર માટે તબીબી સારવાર ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
14 કેસરના ગુણધર્મોમાં અનિદ્રાની સમસ્યાથી રાહત પણ શામેલ છે. ખરેખર, વૈજ્ઞાનિક અધ્યયન દ્વારા જણાવવામાં આવ્યું છે કે કેસરનો ઉપયોગ ઉદાસીની સ્થિતિમાં સકારાત્મક અસર છોડી શકે છે, જે સારી ઊંઘ મેળવવામાં મદદ કરે છે. તે જ સમયે, વૈજ્ઞાનિક સંશોધન મુજબ, કેસરમાં હાજર ક્રોક્વેટિન ઊંઘને પ્રોત્સાહન આપી શકે છે. આ આધારે, એમ કહી શકાય કે કેસરનો ઉપયોગ અનિંદ્રાની સમસ્યામાં ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે.
15 સારા પાચનમાં કેસર ફાયદાકારક હોઈ શકે છે. ખરેખર, કેસરમાં યુપેપ્ટીક ઔષધીય ગુણધર્મો હોય છે જે પાચનક્રિયા સારી બનાવે છે. તે જ સમયે, અન્ય સંશોધન સૂચવે છે કે કેસરનો ઉપયોગ પેટને મજબૂત કરવા, ભૂખ અને એસિડને ઘટાડવા સાથે પાચનમાં સુધારવામાં ફાયદાકારક હોઈ શકે છે.
16 કેસરના ફાયદામાં આંખોની દ્રષ્ટિ સુધારવી પણ શામેલ છે. કેસર એન્ટીઓકિસડન્ટ ગુણધર્મોથી ભરપૂર છે, જે એએમડી (વૃદ્ધત્વ સંબંધિત આંખના રોગ) પર અસરકારક અસરો બતાવી શકે છે. આ ઉપરાંત તેમાં હાજર એન્ટી-ઇન્ફ્લેમેટરી ગુણ પણ રેટિના તણાવને રાહત આપી શકે છે. આ ઉપરાંત, અન્ય એક સંશોધનથી જાણવા મળ્યું છે કે કેસરમાં જોવા મળતું કમ્પાઉન્ડ ક્રોસેટિન ફેલાયેલી વિટ્રેઓરેટિનોપેથીની સમસ્યામાં ફાયદાકારક હોઈ શકે છે. પીવીઆર રેટિનામાં એક ગંભીર સમસ્યા છે આ ઉપરાંત, કેસરના ક્રોક્વેટિનમાં મળી રહેલી એન્ટિ-ટ્યુમરજેનિક ગુણધર્મો રેટિનોબ્લાસ્ટોમાની રોકથામ અને ઉપચારમાં મદદ કરી શકે છે. આ ઉપરાંત, સંશોધનમાંથી જાણવા મળ્યું છે કે કેસરનો ઉપયોગ લિક્રિમિશન, નબળી દૃષ્ટિ, અંધત્વ અને મોતિયા માટે પણ ફાયદાકારક થઈ શકે છે.
17 સંધિવાને કારણે સાંધામાં સોજો અને દુખાવો થઈ શકે છે. કેસરનો ઉપયોગ આ સમસ્યાથી છૂટકારો મેળવવા માટે મદદરૂપ થઈ શકે છે. સંશોધન દ્વારા જાણવા મળ્યું છે કે કેસરમાં એન્ટિઇંફ્લેમેટરી ગુણધર્મો છે, જે સંધિવાની સમસ્યા દૂર કરવામાં મદદગાર થઈ શકે છે.
18 અસ્થમાના કારણે ફેફસાના કોષોમાં સોજા થઈ શકે છે. કેસરના ઉપયોગથી આ સમસ્યાને અમુક હદ સુધી ઓછી કરી શકાય છે. ઉંદર પરના સંશોધનથી જાણવા મળ્યું છે કે કેસરના અર્કમાં એન્ટિઇન્ફ્લેમેટરી ગુણધર્મો હોય છે, જે ફેફસાના સોજા ઘટાડીને અસ્થમામાં ફાયદાકારક હોઈ શકે છે .
19 એક અધ્યયન મુજબ, લીવર મેટાસ્ટેસિસથી પીડાતા દર્દીઓ પર કેસર તેની સકારાત્મક અસર બતાવી શકે છે. લીવર મેટાસ્ટેસિસ એ કેન્સરગ્રસ્ત ગાંઠ છે. તે શરીરની કોઈપણ જગ્યાએથી શરૂ થાય છે અને લીવરમાં ફેલાય છે. તેને ગૌણ લિવરનું કેન્સર પણ કહેવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત, અન્ય સંશોધનથી જાણવા મળ્યું છે કે કેસર વિવિધ ક્રિયાઓ દ્વારા હેપેટોટોક્સિટી જોખમ ઘટાડી શકે છે. આમાં એન્ટીઓકિસડન્ટ ઉત્સેચકોને નિયંત્રિત કરવા અને લીવરના નુકસાનમાં સુધારણા જેવી ક્રિયાઓ પણ શામેલ છે.
અમારી દરેક પોસ્ટ સૌથી પહેલા વાંચવા નીચેની પ્રોસેસ ફક્ત એકજ વાર કરવાની રહેશે.
વધુ રસપ્રદ માહિતી અને નવી પોસ્ટ વાંચવા માટે ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરો.
નોંધ –
આ વેબસાઈટ પર આપેલા નુસખા, આયુર્વેદ તથા નેચરલ પધ્ધતિઓ, ફીટનેસ ટિપ્સ તથા કસરત વગેરે દરેક બાબતો દરેક વ્યક્તિની તાસીર અનુસાર કામ કરે છે. કોઈ એક વ્યક્તિને થયેલ ફાયદો કે નુક્સાન બધાને જ થાશે એવું માનવું જોઈએ નહીં. તમારા ડોક્ટરને મળીને અથવા પૂછીને જ કોઈ પણ પ્રયોગ અપનાવવો જોઈએ. મોટા ભાગના આવા પ્રયોગો નિર્દોષ હોય છે. પણ, ક્યારેક તાસીર અનુસાર તકલીફ પણ પડી શકે.
આપણું પેજ “હેલ્થ ગુજરાત” માણતા રહો અને શેર કરતા રહો!
આપના સહકારની આશા સહ,
ટીમ હેલ્થ ગુજરાત
