મનાલીની મુલાકાત લેવી એ લગભગ દરેકનું સ્વપ્ન છે કારણ કે તે તેના બરફથી ઢંકાયેલ પર્વતો અને તેની સુંદરતા માટે જાણીતું છે. દર વર્ષે લાખો પ્રવાસીઓ અહીં જોવા આવે છે, પરંતુ ઘણા લોકોને મુંઝવણ થાય છે કે મનાલીમાં રજાઓનો ઉપયોગ કેવી રીતે કરવો અને ક્યાં ક્યાં ફરવા જવું. જોકે મનાલી એક એવી જગ્યા છે કે તમે જ્યાં પણ જશો ત્યાં તમને સુંદરતા જોવા મળશે, પરંતુ અમે તમને મનાલીની કેટલીક પ્રખ્યાત અને સુંદર જગ્યાઓ વિશે જણાવી રહ્યા છીએ જ્યાં તમારે ફરવા માટે સમય કાઢવો જ જોઇએ.
1. હડિંબા દેવી મંદિર
હડિંમ્બા મંદિરને મનાલીનું ગૌરવ પણ કહી શકાય કારણ કે મનાલી આવતા લગભગ બધા જ લોકો આ પ્રાચીન મંદિરની મુલાકાત લેવા જાય છે. હડિંમ્બા દેવી મંદિર મનાલી મોલ રોડથી 2-3. કિલોમીટર દૂર છે અને દેવાદારના ઝાડની વચ્ચે આવેલું છે. તેને સ્થાનિક ભાષામાં ઢુંગરી મંદિર પણ કહેવામાં આવે છે. હડિંગા દેવીનો ઇતિહાસ મહાભારત કાળનો છે, તે 5 પાંડવોમાંના એક ભીમની પત્ની હતી, ‘ઘટોત્કચ’ ભીમ અને હડિંમ્બાનો પુત્ર હતો.
2. રોહતાંગ પાસ
રોહતાંગ પાસ મનાલીથી 50 કિમીના અંતરે 3980 મીટર (13,058 ફૂટ) ની ઉંચાઇએ સ્થિત છે. તે કુલ્લુને લાહૌલ સ્પીતી જિલ્લા સાથે જોડે છે. રોહતાંગ પાસ મે થી નવેમ્બર મહિનામાં ખુલ્લો રહે છે અને શિયાળાની ઋતુ દરમિયાન બંધ રહે છે. કારણ કે આ પાસ ભારે બરફવર્ષા માટે જાણીતો છે અને શિયાળામાં ભારે બરફ, ગ્લેસિયર અને બર્ફીલા પવનને કારણે અહીં ઘણા લોકોએ જીવ ગુમાવ્યો છે. તેથી જ રોહતાંગ પાસનો અર્થ છે ‘શબનો ઢગલો’ જે લદાખી શબ્દ ભોટી પરથી આવ્યો છે. જોકે રોહતાંગ પાસ ઉનાળામાં ફરવા માટે સંપૂર્ણપણે સલામત છે અને હજારો પ્રવાસીઓ અહીં દર વર્ષે આવે છે, રોહતાંગ પાસ તેના સુંદર મેદાનો, પર્વતો અને નદીઓ માટે જાણીતો છે. શહેર અને મનાલીની ધમાલમાંથી બહાર આવ્યા પછી તમે રોહતાંગના મેદાનો પર પહોંચતા જ તમને એક અલગ પ્રકારનો ઉત્સાહનો અનુભવ થશે.
3. સોલંગ વેલી
સોલંગ વેલીને સોલંગ નાલ્લા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. તે રોહતાંગ પાસ તરફ જવા માટે મનાલીથી 14 કિ.મી.ના અંતરે છે. સોલંગ નાલા અહીં વિવિધ રમતો અને પ્રવૃત્તિઓ માટે પ્રખ્યાત છે. પેરાગ્લાઇડિંગ, સ્કીઇંગ, હોર્સ રાઇડિંગ અને ઝોર્બિંગ એ અહીંની મુખ્ય પ્રવૃત્તિઓ છે. શિયાળાની ઋતુમાં અહીં સ્કીઇંગ અને સ્નો સ્કૂટરની મજા લેવામાં આવે છે. એવી ઘણી સ્કી એજન્સીઓ પણ છે જે બરફની મોસમમાં સ્કી કોર્સ પણ પ્રદાન કરે છે. પેરાગ્લાઇડિંગ, હોર્સ રાઇડિંગ અને જોર્બિંગ અહીં ઉનાળામાં કરવામાં આવે છે જ્યારે બરફ પડતો હોય ત્યારે. સોલંગ નાલામાં પણ ઘણી દુકાનો છે જ્યાં તમે તમારા માટે જરૂરી ચીજ વસ્તુઓ ખરીદી શકો છો.
4. ચંદ્ર તાલ(Chander Taal)
ચંદ્ર તાલ એક સુંદર તળાવ છે જે લાહૌલ સ્પિતી જિલ્લામાં કિંજમ પાસ નજીક આવેલું છે. આ તળાવ 2.5 કિ.મી.માં ફેલાયેલું છે અને તેનુ આ નામ તેના આકારને કારણે આપવામાં આવ્યું છે, કારણ કે આ તળાવ ચંદ્ર જેવું લાગે છે. સ્થાનિક લોકો આ તળાવને પવિત્ર માને છે અને તેઓ માને છે કે રાત્રે અહીં પરીઓ આવે છે. ચંદ્ર તાલ તળાવમાં પાણી ક્યાંથી આવે છે તે સ્ત્રોત જાણી શકાયું નથી, જેના પરથી અનુમાન લગાવી શકાય છે કે આ તળાવનું પાણી ભૂમિની નીચેથી જ આવતુ હશે.
ચંદ્ર તાલ તળાવ કેમ્પિંગ અને ટ્રેકિંગ કરતા લોકો માટે ખૂબ પ્રખ્યાત છે. તે એક દુર્ગમ સ્થળ છે જે પહોંચવું મુશ્કેલ છે કારણ કે શિયાળામાં બરફને કારણે તે બંધ રહે છે. આ વિસ્તારમાં દૂર-દૂર સુધી કોઈ વૃક્ષો હાજર નથી. ચંદ્રતાલની મુલાકાત લેવાનો શ્રેષ્ઠ સમય મેથી સપ્ટેમ્બરનો છે. અહીં પહોંચવા માટે, તમે કુંજમ પાસ સુધી એક કાર લાવી શકો છો, તેનાથી આગળ રસ્તો ખરાબ હોવાને કારણે તમારે લગભગ 3 કિલોમીટર ચાલવું પડશે. ઉનાળાની ઋતુમાં તમને અહીં રંગીન દુર્લભ ફૂલો જોવા મળશે.
5. અટલ ટનલ
2020 માં અટલ ટનલ મનાલીના સૌથી પ્રખ્યાત પર્યટક સ્થળોમાંનું એક બની ગયું છે કારણ કે તે 10,000 મીટરની ઉચાઇ પરની વિશ્વની સૌથી લાંબી ટનલ છે જે તમામ ભારતીય માટે ગૌરવની વાત છે. આ જ કારણ છે કે તમામ ભારતીય તેને જોવા માંગે છે. અટલ ટનલ 9.02 કિ.મી.ની લંબાઈ સાથે મનાલીથી 29 કિ.મી.ના અંતરે છે. તે રોહતાંગ ટનલ તરીકે પણ ઓળખાય છે. આ ટનલ મનાલીને લાહૌલ-સ્પીતી સાથે જોડે છે કારણ કે અગાઉ લાહૌલના લોકો શિયાળામાં 6 મહિના બરફમાં ફસાયેલા રહેતા હતા અને શિયાળામાં ભારે બરફવર્ષાને કારણે રોહતાંગ પાસ બંધ રહેતો, જેણે દેશના અન્ય ભાગો સાથે તેમનો સંપર્ક બંધ કરી દીધો હતો. હવે આ ટનલને કારણે, તેઓ બારેય મહિના સુધી આવા ગમન કરી શકે છે. આ ટનલને કારણે મનાલીથી લેહ લદાખનું અંતર પણ ઘણું ઓછું થઈ ગયું છે.
6. જૂનુ મનાલી
જૂની મનાલી ન્યૂ મનાલીના મોલ રોડથી માત્ર 2 કિલોમીટર દૂર છે, જ્યાં તમે લોકલ ટેક્સી દ્વારા પણ જઈ શકો છો, પરંતુ જો તમને ચાલવા અને ફોટોગ્રાફી કરવાનો શોખ છે, તો પછી જંગલોની વચ્ચે બનાવેલા સુંદર માર્ગોથી જ જાવ જ્યાંથી તમે 30 મિનિટની અંદર જૂના મનાલી પહોંચી શકો છો. જૂની મનાલી ખૂબ ઉંચાઇએ સ્થિત એક ખૂબ જ સુંદર સ્થળ છે જ્યાં ઘણા વિદેશી કાફે પણ બાંધવામાં આવ્યા છે. તે એક શાંત સ્થળ છે જ્યાં તમે ફક્ત કાફેમાંધીમા અવાજે વાગતા સંગીતનો આનંદ લઈ શકો છો. તે દેશી અને વિદેશી વસ્તુઓ અને ખાવા માટે મનાલીની શ્રેષ્ઠ સ્થાનોમાંનું એક છે. મનાલીનું પ્રખ્યાત મનુ મંદિર પણ જૂની મનાલીમાં સ્થિત છે. ઉંચાઈએ સ્થિત હોવાને કારણે, તમે જૂની મનાલીથી જોગીની ધોધ અને બરફીલા પર્વતો જોઈ શકો છો.
7. મણિકર્ણ
મણિકર્ણ ખીણ પાર્વતી અને બિયા નદીઓ વચ્ચે કુલ્લુ જિલ્લાના ભુંતરથી 30 કિમી દૂર આવેલું છે. મણિકર્ણ હિન્દુઓ અને શીખ લોકો માટેનું પ્રખ્યાત તીર્થસ્થાન છે. અહીં એક ગુરુદ્વારા છે જે માનવામાં આવે છે કે અહીં ગુરુ નાનક દેવજીની મુલાકાતની યાદમાં બનાવવામાં આવ્યું છે. એટલા માટે દર વર્ષે પંજાબથી ઘણા લોકો અહીં આવે છે. વર્ષ દરમ્યાન દિવસમાં બે વાર લંગર યોજાય છે. હિન્દુઓ માટે પણ ભગવાન શિવ, ભગવાન વિષ્ણુ, ભગવાન રામ અને ભગવાન કૃષ્ણનાં મંદિરો છે અને આ મંદિરોમાં લંગર પણ આપવામાં આવે છે.
મણિકર્ણ તેના ગરમ પાણીના સ્ત્રોતો માટે સૌથી પ્રખ્યાત છે. તે એક ઠંડી જગ્યા છે જ્યાં ખૂબ બરફ હોય છે, તેમ છતાં આવા પાણીના સ્ત્રોત છે જ્યાં પાણી ખૂબ ગરમ છે. અહીં નહાવાના પૂલ બનાવવામાં આવ્યા છે અને પુરુષો અને મહિલાઓ માટે અલગ વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ પાણીમાં સ્નાન કરવાથી ઘણી બીમારીઓ મટી જાય છે. આ ગરમ પાણી ક્યાંથી આવે છે તેની પાછળ વૈજ્ઞાનિકો પણ સ્પષ્ટ નથી, તેઓ કહે છે કે આનું કારણ રેડિયમ હોઈ શકે છે.
અહીંનું પાણી એટલું ગરમ છે કે મંદિરો અને ગુરુદ્વારામાં લંગર માટે આ પાણીમાં ચોખા ઉકાળવામાં આવે છે. ભક્તો માટે નાની સફેદ બેગમાં બાફેલા ચોખા વેચાય છે. નવા પરણિત યુગલ ચોખાના બંડલને પાણીમાં ઉકાળે છે અને આ તેમનું પ્રથમ ખુલ્લું રસોડું માનવામાં આવે છે. આ પાણીની વિશેષતા એ છે કે જો આ પાણીથી ચા બનાવવામાં આવે તો તેમાં સામાન્ય પાણીની તુલનામાં ખાંડનો સ્વાદ બમણો થઈ જાય છે.તમે વર્ષના કોઈપણ સમયે મણિકર્ણની મુલાકાત લઈ શકો છો, પરંતુ ડિસેમ્બર અને જાન્યુઆરીની સિઝનમાં જો અહીં ઘણો બરફ પડે છે, તો તે રસ્તો જોખમી બની શકે છે.
8. નાગર કિલ્લો(Naggar Castle in Manali)
નગ્ગર કેસલ મનાલીથી 22 કિ.મી.ના અંતરે નાગ્ગર ગામ પર સ્થિત છે. આ મહેલ રાજા સિદ્ધ સિંહે 1460 એડીમાં બનાવ્યો હતો. પ્રાચીન સમયમાં ત્યાં રાજાનો શાહી પરિવાર રહેતો હતો, પરંતુ 1978 માં HPTDC એ તેને હસ્તગત કરી લીધો અને તેને લોકો માટે હેરિટેજ હોટલ તરીકે ખોલી નાખ્યો. પ્રાચીન સમયમાં, આ મહેલ ભૂકંપ પ્રતિરોધક રીતે બનાવવામાં આવ્યો છે, 1905માં આવેલા ભૂકંપ દરમિયાન કુલ્લુ મનાલીમાં ઘણી ઇમારતોને નુકસાન થયું હતું પરંતુ આ કિલ્લાને કાંઈ થયું નથી. ખાસ વાત એ છે કે આ કેસલ ફક્ત લાકડા અને પત્થરોથી બનાવવામાં આવ્યો છે અને તેમાં કોઈ પણ સળીયા અથવા ખીલાનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો નથી.
કિલ્લાની બાલ્કનીમાંથી, તમને બિયાસ નદી અને નાગર ગામનું સુંદર દૃશ્ય જોવા મળશે. તે આજકાલ મનાલીનું એક પ્રખ્યાત આકર્ષણ કેન્દ્ર બની ગયું છે અને દર વર્ષે અહીં હજારો પ્રવાસીઓ આવે છે અને ઘણી ફિલ્મોનું શૂટિંગ અહીં પણ કરવામાં આવ્યું છે. નાગર કિલ્લે પહોંચ્યા પછી, તેની આસપાસ અન્ય પ્રખ્યાત સ્થળો છે જ્યાં તમે રોરીચ આર્ટ ગેલેરી અને એસ્ટેટ, ગૌરી શંકર મંદિર અને થાવનું શ્રી કૃષ્ણ મંદિર વગેરેની મુલાકાત લઈ શકો છો.
9. ધોધ
મનાલી તેના પર્વતો અને બરફ માટે જાણીતી છે, અને જ્યારે આ બરફ ઓગળે છે અને પર્વતો પરથી નીચે પડે છે, ત્યારે તે આકર્ષણનું કેન્દ્ર બને છે જેને વોટરફોલ કહેવામાં આવે છે. આમ તો મનાલીમાં ઘણા નાના-મોટા ધોધ છે અને કેટલાક ધોધ સુધી પહોંચવું ખૂબ મુશ્કેલ છે. પરંતુ આજે અમે તમને મનાલીના આવા સુંદર ધોધ વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ અને દર વર્ષે ઘણા પ્રવાસીઓ મુલાકાત લે છે. મનાલીમાં જાવ ત્યારે તેના પ્રખ્યાત ધોધની મુલાકકાત લેવાનું ચુકતા નહીં જેમા જોગિની ધોધ, સજલા ધોધો, રહલા ધોધ મુખ્ય છે.
10. મંદિરો
આમ તો તમે જ્યાં પણ કુલ્લુ મનાલીમાં ઉભા રહો છો, ત્યા 1 કિલોમીટરની અંદર તમને મંદિર જોવા મળી જશે. અહિયા દરેક ગામમાં મંદિર અને લોકોની દેવતાઓમાં શ્રદ્ધાને કારણે કુલ્લુ મનાલીને દેવ ભૂમિ કહેવામાં આવે છે. પરંતુ અમે તમને કુલ્લુ મનાલીના કેટલાક ખાસ મંદિર વિશે જણાવી રહ્યા છીએ જ્યાં સમય મળે તો અવશ્ય જવુ જોઈએ. પ્રથમનો હિંડિમ્બા મંદિર જેની આપણે ઉપર વાત કરી છે. બીજુ વીજળી મંદિર જે મનાલીથી 60 કિમી દૂર આવેલુ છે. ત્રીજુ ગૌરી શંકર મદિર જે નગ્ગર ગામમાં આવેલુ છે. ચોથું મનુ મંદિર જે જૂના મનાલીમાં આવેલુ છે.
અમારી દરેક પોસ્ટ સૌથી પહેલા વાંચવા નીચેની પ્રોસેસ ફક્ત એકજ વાર કરવાની રહેશે.
વધુ રસપ્રદ માહિતી અને નવી પોસ્ટ વાંચવા માટે ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરો.
નોંધ – દરેક ફોટો પ્રતીકાત્મક છે (ફોટો સોર્સ : ગુગલ)
આપણી માતૃભાષા 21મી સદીમાં પણ જીવંત રહે અને નવી પેઢીને એનો લાભ મળે એ માટે અમે રોજ નવી સ્ટોરી, રસપ્રદ લેખો, ઉપયોગી માહિતી, લાઈફ ઇઝી ટિપ્સ, નવી નવી વાનગીઓની વણઝાર તમારા ફેસબુકમાં લાવવા કટિબદ્ધ છીએ !
આ વેબસાઈટ પર આપેલી તમામ ન્યુઝ અને વાતો રિપોર્ટરે રિપોર્ટ કરેલા છે અથવા તો કોઈક સોર્સ ઉપરથી લેવામાં આવેલા છે કે જે દરેક લેખના અંતમાં આપેલો જ હોય છે. અમારો પ્રયત્ન તમને શ્રેષ્ઠ માહિતી સતત પહોંચાડવાનો છે અને રહેશે. આ ન્યુઝ તથા અન્ય વાતોની જવાબદારી જે-તે લેખક (રિપોર્ટર) તથા સોર્સની રહેશે જલ્સા કરોને જેંતીલાલ વેબસાઈટ કે પેજની રહેશે નહીં.
આપણું પેજ “જલ્સા કરોને જેંતીલાલ” માણતા રહો અને શેર કરતા રહો!</strong
