લોકો ભવિષ્ય માટે બચત કરવા માટે વિવિધ રોકાણ વિકલ્પોની મદદ લે છે. ભારતમાં ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ અને નેશનલ સેવિંગ્સ સર્ટિફિકેટની ગણતરી લોકપ્રિય બચત વિકલ્પોમાં કરવામાં આવે છે. આ બંને બચત વિકલ્પો સાથે કર લાભો પણ છે. આવકવેરા કાયદાની કલમ ૮૦-સી હેઠળ નાગરિકો ટેક્સ સેવિંગ એફડી અને એનએસસીમાં રોકાણ કરીને દોઢ લાખ રૂપિયા સુધીની ટેક્સ કપાતનો દાવો કરી શકે છે અને ટેક્સબોજમાં થોડો ઘટાડો પણ કરી શકે છે.
સૌ પ્રથમ, આપણે બધા એ જાણીએ કે કર બચત એફડી શું છે. તે વિવિધ પ્રકારની એફડી છે, જેમાં થોડા દિવસોથી થોડા વર્ષો સુધી ચોક્કસ સમયગાળા માટે એક મુશ્ત રકમ જમા કરવામાં આવે છે. પરંતુ ટેક્સ સેવિંગ એફડી હેઠળ તમને આવકવેરા કાયદાની કલમ ૮૦-સી હેઠળ ટેક્સ સેવિંગનો લાભ મળે છે.
કલમ ૮૦-સી આવકવેરા કાયદામાં વીમા, પીપીએફ અને અન્ય નાની બચત સહિત મહત્તમ એક લાખ પચાસ હજારની બચત પર કર બચાવવાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. આમાં એક વિકલ્પ ટેક્સ સેવિંગ એફડી પણ છે. હવે કરદાતા એક વિકલ્પમાં એક લાખ પચાસ હજાર રૂપિયા જમા કરાવી શકે છે, અથવા તો તેના જુદા જુદા વિકલ્પો પણ અપનાવી શકે છે.
ટેક્સ સેવિંગ એફડી કોઈ પણ અથવા હિન્દુ અવિભાજિત પરિવાર લઈ શકે છે. તેને વ્યક્તિ સંયુક્ત ખાતા તરીકે પણ લઈ શકે છે, પરંતુ તે કિસ્સામાં ફક્ત પ્રાથમિક ધારકને જ કર બચતનો લાભ મળશે. ટેક્સ સેવિંગ એફડીનો ન્યૂનતમ લોક ઇન સમયગાળો પાંચ વર્ષનો છે. આ માટે એક હજાર થી વધુમાં વધુ દોઢ લાખ રૂપિયાનું લઘુતમ રોકાણ જ કરી શકાય છે. પોસ્ટ ઓફિસ એફડીને પણ કર બચત હેઠળ આવરી લેવામાં આવી છે.
સામાન્ય રીતે ટેક્સ સેવિંગ એફડીમાં વ્યાજ નિશ્ચિત રહે છે. તે પાંચ વર્ષ સુધી બદલાતું નથી. જ્યારે અન્ય એફડીમાં વ્યાજનો દર સમયાંતરે બદલાતો રહે છે. એટલું જ નહીં, વ્યક્તિ માસિક અથવા ત્રિમાસિક પે-આઉટ તરીકે આ એફડીમાં વ્યાજ ચૂકવવાનું પણ પસંદ કરી શકે છે, અથવા તેને એફડીમાં પાછું રોકાણ કરવાનું પણ પસંદ કરી શકે છે.
ટેક્સ સેવિંગ એફડી પાસે પ્રિ મેચ્યોરિટી અથવા આંશિક રીતે ઉપાડવાનો વિકલ્પ નથી. એટલું જ નહીં, આવી એફડી પર તમે કોઈ લોન પણ લઈ શકતા નથી. આ એફડીમાં તમારે લોકિન સમયગાળાનો આદર કરવો પડશે. ટેક્સ સેવિંગ એફડી પર જે વ્યાજ મળ્યું છે.
તે આવકવેરા કાયદાના દાયરામાં આવે છે. તેની પરિપક્વતા પરનું વ્યાજ તમારી આવકમાં ઉમેરવામાં આવે છે, અને તમે જે ટેક્સ સ્લેબમાં આવો છો તે મુજબ તેનું ટેક્સ એડિટ કરવામાં આવે છે. ટેક્સ સેવિંગ એફડી કોઈ પણ સરકારી કે ખાનગી બેંક પાસે થી ખરીદી શકાય છે. આ માટે બેંક પ્રમાણે કેટલાક નિયમો અને શરતો અલગ અલગ હોય છે.
