શુભ ચિહ્નના પ્રતીક સમાન સ્વસ્તિક વિશે ખ્યાલ છે? ભગવાન શ્રી ગણેશ સાથે જોડાયેલ છે તેનું મહત્વ… હિન્દુ ધર્મમાં સ્વાસ્તિકનું ખૂબ જ મહત્વ છે. કોઈ શુભ કામની શરૂ કરતા પહેલા, હિન્દુ ધાર્મિક વિધિ કે ઉપાસના કરતી વખતે સ્વાસ્તિકનું પ્રતિક બનાવાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આમ કરવાથી કાર્ય સફળ થાય છે. સ્વાસ્તિકનું ચિહ્ન મંગળનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે.
સ્વસ્તિક શબ્દ ‘સુ’ અને ‘અસ્તિ’ એમ બે શબ્દોના મિશ્રણનો યોગ છે. ‘સુ’નો અર્થ શુભ અને ‘અસ્તિ’નો અર્થ થાય છે કે ‘થાઓ’. સ્વસ્તિકનો મૂળ અર્થ ‘શુભ હો’ કે ‘કલ્યાણ હો’ એવો થાય છે. ચાલો, સ્વાસ્તિક સાથે જોડાયેલ પૌરાણિક કથા અને તે કેવી રીતે ભગવાન ગણેશ સાથે સંકળાયેલ છે તેની રોચક વાત વિશે જાણીએ.
સ્વસ્તિક શું છે?
સ્વસ્તિક એટલે કે કલ્યાણ અથવા મંગળ થવાનો શુભ સંકેત. એ જ રીતે, સ્વાસ્તિક વિશે બીજી રીતે કહીએ તો ‘કલ્યાણ અથવા મંગળ કરનાર’ એવો પણ અર્થ કરી શકાય છે. સ્વાસ્તિક એ એક ખાસ પ્રકારનો આકાર છે, જે કોઈ પણ કાર્ય કરતા પહેલાં કરવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે તે તમામ ચાર દિશાઓમાંથી બધી શુભ અને મંગળ ચીજવસ્તુઓને આકર્ષે છે.
સ્વસ્તિકને ગણેશ ભગવાનની સાથે સરખાવાય છે…
સ્વસ્તિક એટલે કે ભક્ત પોતાના કાર્યની શરૂઆતમાં અને મંગળના કામના કરવા બનાવે છે, તેથી તે ભગવાન ગણેશનું સ્વરૂપ પણ ગણાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે તેનો ઉપયોગ કરીને વ્યક્તિ સુખ, સમૃદ્ધિ અને એકાગ્રતા મેળવે છે. એટલું જ નહિ, પૂજા કરતી વખતે લાંબા સમય સુધી તેમાં કોઈ વિઘ્નનો પ્રભાવ ન પડે તે માટે સ્વાસ્તિકનો ઉપયોગ થતો હોય.
સ્વસ્તિકનું વૈજ્ઞાનિક મહત્વ
સ્વસ્તિક સાથે ધાર્મિક માન્યતા તો જોડાયેલી છે. તે જ રીતે તે ચિહ્નનું વૈજ્ઞાનિક દ્રષ્ટિકોણથી પણ મહત્વ છે. જો તમે સાચી દિશાએ સ્વસ્તિકના ચારેય પાંખિયાં દોર્યા હશે તો તમારા કાર્યમાં અતિ સકારાત્મક ઊર્જાઓ આવશે. યોગ્ય રીતે દોરાયેલ સ્વસ્તિક સ્થાનની પવિત્રતા, હકારાત્મ્ક ઊર્જા અને વ્યક્તિની સુરક્ષા કે રક્ષણ કરવામાં મદદ કરે છે. સ્વસ્તિકને કારણે વ્યક્તિની ઊર્જા તેમના ઘર, કાર્યક્ષેત્ર કે તેમના દૈનિક જીવનમાં ઉપયોગી થાય છે, તે વ્યક્તિ હંમેશા રોગ અને અસ્વસ્થતાથી મુક્ત રહી શકે છે. પરંતુ જો સ્વસ્તિકનું ચિહ્ન અયોગ્ય રીતે અને દિશાએ દોરાયેલું હશે તો અસ્થમા કે તેના જેવા ગંભીર રોગો થવાની શક્યતા ધરાવે છે.
સ્વસ્તિકનો ઉપયોગ કેવી રીતે કરવો
સ્વસ્તિકની રેખાઓ અને કોણ સંપૂર્ણપણે બરાબર હોવા જોઈએ. ભૂલથી પણ ઊંધી અને અસમાન રેખાઓ કદી પણ ન થવી જોઈએ. લાલ અને પીળા રંગના સ્વસ્તિક ઘર પરિવારના વસાહતીઓ માટે શ્રેષ્ઠ કહેવાય છે. જે કુમકુમ અને હળદર જેવા શુભ પદાર્થો વડે બનાવી શકાય છે. જો મકાનના વાસ્તુમાં કોઈ ખામી જણાય તો ઘરના દ્વારે બંને બાજુ લાલ રંગથી સ્વસ્તિકની આકૃતિ બનાવવી જોઈએ. પૂજા માટેની જગ્યાએ, અભ્યાસની જગ્યા અને વાહનમાં પણ સ્વયં બનાવેલ સ્વસ્તિક ફાયદાકારક છે.
સ્વાસ્તિકાની ચાર રેખાઓ ચાર દેવતાઓનું પ્રતીક નિર્દેશન છે
સ્વાસ્તિકની ચાર પંક્તિઓ ચાર હસ્તપ્રતો, ચાર આશ્રમ, ચાર લોક અને ચાર દેવતાઓ એટલે કે, ભગવાન બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, મહેશ (ભગવાન શિવ) અને ગણેશ સાથે સંકલિત છે. સ્વસ્તિકની આ ચાર લીટીઓ જોડ્યા પછી, મધ્યમાના ચાર પોઇન્ટ અલગ માન્યતાઓ દ્વારા પણ વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવે છે.
સ્વસ્તિક લાલ રંગથી જ કેમ બને છે?
લાલ રંગ વ્યક્તિના શારીરિક અને માનસિક સ્તરને ઝડપથી અસર કરે છે. આ રંગને શક્તિનો પ્રતીક માનવામાં આવે છે. સૂર્યમંડળમાં હાજર ગ્રહોમાંથી, ગ્રહ મંગળનો રંગ પણ લાલ છે. આ એક ગ્રહ છે જે બળ, હિંમત, સાહસ, પરાક્રમ અને તાકાત માટે જાણીતું છે. આ એક કારણ છે કે સ્વસ્તિક બનાવતી વખતે ફક્ત લાલ રંગનો ઉપયોગ કરવો સલાહભર્યો છે.
વધુ રસપ્રદ માહિતી અને નવી પોસ્ટ વાંચવા માટે ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરો.
આપણી માતૃભાષા 21મી સદીમાં પણ જીવંત રહે અને નવી પેઢીને એનો લાભ મળે એ માટે અમે રોજ નવી સ્ટોરી, રસપ્રદ લેખો, ઉપયોગી માહિતી, લાઈફ ઇઝી ટિપ્સ, નવી નવી વાનગીઓની વણઝાર તમારા ફેસબુકમાં લાવવા કટિબદ્ધ છીએ !
– તમારો જેંતીલાલ
