ડેંગ્યુએ શરીરને થતો એક પ્રકારનો તાવ છે જે મચ્છરોથી ફેલાઈ છે. શરૂવાતમાં સામાન્ય લાગતો આ તાવ જો યોગ્ય સમયે સારવાર ના મળે તો તે જીવલેણ પણ સાબિત થઈ શકે છે. માટે આજે આપને જણાવીશું ડેન્ગ્યુના તાવ, લક્ષણો, તેની સારવાર વિશે. ઉપરાંત આ ડેંગ્યુથી કેવી રીતે બચી શકાય તે માટેના ઉપાયો જણાવીશું.
ડેન્ગ્યુ ક્યારે અને કેવીરીતે થાય છે?
ડેન્ગ્યુના મચ્છર મોટાભાગે વરસાદ પછી એટલે કે જુલાઈ થી ઓક્ટોબરની વચ્ચે થાય છે. આ સમયગાળો ડેન્ગ્યુ માદા એડીસ ઇજિપ્ત મચ્છર કરડવાથી થાય છે. આ મચ્છર અન્ય મચ્છરથી અલગ પડે છે કારણકે ડેન્ગ્યુના મચ્છરના શરીર પર ચિત્તા જેવી છાપ પડેલી હોય છે. આ મચ્છરો મોટાભાગે સવારના સમયે વધારે સક્રિય હોય છે. તેમજ સાંજના સમયે પણ આ મચ્છર સક્રિય રહે છે. માદા એડિસ ઇજિપ્ત મચ્છર વધુ ઊંચાઈ સુધી ઉડી શકતા નથી.
ડેન્ગ્યુ તાવથી પીડિત દર્દીઓના લોહીમાં ડેન્ગ્યુના વાઇરસનું પ્રમાણ વધુ જોવા મળે છે. જ્યારે કોઈ એડિસ મચ્છર ડેંગ્યુના દર્દીને કરડે છે ત્યારે મચ્છર તે દર્દીનું લોહી ચૂસે છે. દર્દીના લોહીની સાથે મચ્છરના શરીરમાં ડેંગ્યુ વાઇરસ પણ પ્રવેશ કરે છે. પછી આ જ્યારે કોઈ અન્ય વ્યક્તિને કરડે છે તો તે વ્યક્તિ પણ ડેંગ્યુગ્રસ્ત થઈ જાય છે. જે વ્યક્તિને ડેંગ્યુના મચ્છર કરડે છે તેમના માં ડેંગ્યુ તાવના લક્ષણો ત્રણ થી પાંચ દિવસ પછી દેખાય છે. ડેન્ગ્યુ તાવ દર્દીના શરીરમાં ત્રણથી દસ દિવસ સુધી રહી શકે છે.
ડેન્ગ્યુ તાવ ત્રણ પ્રકારના હોય છે.:
- ૧. ક્લાસિકલ (સામાન્ય) ડેન્ગ્યુ તાવ,
- ૨. ડેન્ગ્યુ હેમરેજિક તાવ(DHF).
- ૩. ડેન્ગ્યુ શોક સિન્ડ્રોમ(DSS).
આ ત્રણ પ્રકારના ડેન્ગ્યુ તાવમાંથી બીજા અને ત્રીજા પ્રકારનો ડેન્ગ્યુ સૌથી વધુ ખતરનાક હોય છે. સાધારણ ડેંગ્યુમાં કોઈ જીવનું જોખમ હોતું નથી. તે થોડાક દિવસમાં મટી જાય છે. પરંતુ જો કોઈને DHF કે DSS હોય તો તેની સારવાર દર્દીએ તરત જ કરાવવી જોઈએ. નહિ તો આ બે પ્રકારના ડેન્ગ્યુ તાવથી વ્યક્તિનો જીવ પણ જઈ શકે છે. DHF અને DSS પ્રકારનો ડેન્ગ્યુ તાવને ઓળખવો ખૂબ મુશ્કેલ હોય છે.
સામાન્ય ડેંગ્યુ તાવના લક્ષણ:
- – સૌપ્રથમ ઠંડી લાગે છે. ત્યારબાદ અચાનકથી તાવ ખૂબ આવે છે.
- -શરીરના અંગોમાં માથામાં, માસપેશીઓમાં અને શરીરના સાંધામાં ખૂબ દુખાવો થવા લાગે છે.
- -આંખોની પાછળ દુખાવો થાય છે, જે આંખોના હલનચલનથી અને દબાવ પડવાથી આ દુખાવો ખૂબ વધી જાય છે.
- – ડેન્ગ્યુના તાવમાં દર્દીને શરીરમાં નબળાઈ લાગ્યા કરે છે, ભૂખ નથી લાગતી, મોંનો સ્વાદ ખરાબ થઈ જાય છે. ગળામાં દુખાવો પણ રહ્યા કરે છે.
- – શરીર પર લાલ અને ગુલાબી રંગના ઉજરડાં થવા લાગે છે. આ ઉજરડાં ખાસ કરીને ચેહરા પર, ગળા પર અને છાતી પર જોવા મળે છે.
- – ક્લાસિકલ એટલે સાધારણ ડેન્ગ્યુ તાવ લગભગ પાંચ થી સાત દિવસ રહે છે. ત્યારબાફ દર્દી સાજા થઈ જાય છે.
- જુલાઈ થી ઓક્ટોબર દરમિયાન મોટાભાગે સાધારણ ડેન્ગ્યુ તાવ વધારે જોવા મળે છે.
ડેન્ગ્યુ હેમરેજિક તાવ(DHF):
- -નાક અને પેઢામાંથી લોહીનું નીકળવું.
- – શૌચ કે ઉલ્ટીમાં લોહીનું આવવું.
- -શરીર પર ભૂરા કે કાળા રંગના નાના મોટા ચકામાં દેખાવા લાગે છે.
- -જો સામાન્ય ડેન્ગ્યુ તાવ સાથે જ આ લક્ષણો જોવા મળે તો સૌપ્રથમ બ્લડ ટેસ્ટ કરાવી લેવો.
ડેન્ગ્યુ શોક સિન્ડ્રોમ(DSS).:
આ પ્રકારના ડેન્ગ્યુ તાવમાં DHF ની સાથે શોકના પણ લક્ષણો જોવા મળે છે જેમકે….
- -સ્કિન ઠંડી પડી જાય છે જ્યારે દર્દીને ખૂબ તાવ રહે છે. દર્દીને ખૂબ બેચેનીનો અનુભવ થાય છે.
- – દર્દી ધીરે ધીરે હોશ ગુમાવે છે.
- – દર્દીનું બ્લડપ્રેશર એકદમ ઘટી જાય છે. જ્યારે દર્દીની પ્લસરેટમાં એકદમથી વધારો કે ઘટાડો નોંધવા લાગે છે.
નોંધ:
ખાસ બાબત એ કે ઘણીવાર દર્દીને ડેન્ગ્યુ તાવના કારણે મલ્ટી ફેલ્યોર ઓર્ગન પણ થઈ શકે છે. તેમાં સેલ્સની અંદર વર્તમાન ફ્લુડ બહાર નીકળી જાય છે. પેટમાં પાણી જમા થવા લાગે છે. લંગ્સ અને લીવર પર ખરાબ અસર થવાથી આ અંગોનું કામ કરવું બંધ થઈ જાય છે.
ક્યાં ટેસ્ટ કરાવવા જોઈએ?
જો દર્દીને વધુ તાવ રહેતો હોય, સાંધામાં પણ ખૂબ દુખાવો રહેતો હોય, શરીર પર ઉઝરડા પડવા અને ખૂબ માથું દુખવા લાગે તો સૌપ્રથમ ડેંગ્યુનો ટેસ્ટ કરાવી લેવો જોઈએ. જો ડેન્ગ્યુના લક્ષણ ના દેખાય અને તાવ રહે તો પણ ફિઝિશિયનની સલાહ મુજબ આગળ વધવું જોઈએ. જો ડોકટરને કઈ શંકાસ્પદ લાગશે તો તેઓ ડેંગ્યુની તપાસ માટે પહેલા એટીજન બ્લડ ટેસ્ટ (એનએસ૧) કરાવવાની સલાહ આપશે. આ ટેસ્ટ પ્રથમ વખત કરાવવાનો ખર્ચ આશરે એક હજારથી પંદરસો રૂપિયાનો ખર્ચ આવી શકે છે.
પ્રથમ ટેસ્ટમાં જો ડેન્ગ્યુ આવે છે તો તે પોઝિટિવ વધારે રહે છે . જ્યારે ફરીથી ત્રણ-ચાર દિવસ પછી ટેસ્ટ કરાવાનો ખર્ચ છસો થી પંદરસો સુધી થાય છે. આ ટેસ્ટ એન્ટી બોડી ટેસ્ટ(ડેન્ગ્યુ સિરોલજી) કરાવવો વધુ સારો રહે છે. જ્યારે ડેંગ્યુના ટેસ્ટ કરાવો ત્યારે તેમાં વ્હાઇટ બ્લડ સેલ્સનું ટોટલ કાઉન્ટ અને અલગ અલગ કાઉન્ટ કરાવી લેવા. આ ટેસ્ટથી શરીરના પ્લેટલેટ્સ કાઉન્ટ જાણી શકાય છે. ડેંગ્યુનો ટેસ્ટ મોટાભાગની હોસ્પિટલ અને લેબ્સમાં થઈ શકે છે. આ રિપોર્ટ કરાવતા એ ધ્યાન રાખવાની જરૂર નથી કે આપ જમ્યા છો કે નહીં.
પ્લેટલેટ્સની ભૂમિકા:
સામાન્ય તંદુરસ્ત વ્યક્તિના શરીરના પ્લેટલેટ્સ સંખ્યા આશરે દોઢ થી બેલાખ સુધી પ્લેટલેટ્સ કાઉન્ટ રહે છે. આ પ્લેટલેટ્સનું મુખ્ય કામ બ્લીડીંગ રોકવાનું છે. જ્યારે આ પ્લેટલેટ્સ એક લાખથી ઓછા થઈ જાય તો ડેન્ગ્યુ થવાની શકયતા ખૂબ વધી જાય છે. ઘણા દર્દીઓમાં ડેન્ગ્યુના કારણે પ્લેટલેટ્સ નીચા જાય છે પણ આવું બધા દર્દીઓમાં થાય તે જરૂરી નથી. જો પ્લેટલેટ્સ એક લાખથી ઓછા થાય તો બ્લીડીંગ થતું નથી પણ દર્દીને હોસ્પિટલમાં દાખલ કરી દેવા જોઈએ. કારણ કે પ્લેટલેટ્સ કાઉન્ટ પચાસ હજાર હોય ત્યાં સુધી જ બ્લીડીંગ રોકી શકે છે. જો પ્લેટલેટ્સ વીસ હજારથી ઓછા થઈ જાય તો શરીરમાં બ્લીડીંગ થવા લાગે છે. અને દર્દીને પ્લેટલેટ્સ ચઢાવવાની જરૂરિયાત ઉભી થાય છે. આથી જ્યારે પણ શરીરમાં પ્લેટલેટ્સ કાઉન્ટ એક લાખથી ઘટી જાય તો એ વ્યક્તિને તરત દાખલ કરી દેવા જોઈએ. જેથી ડોકટર જરૂર જણાતાં પ્લેટલેટ્સની વ્યવસ્થા કરી શકે અને દર્દીને બચાવી શકાય.
ડેન્ગ્યુ તાવનું વધુ જોખમ બાળકોને હોય છે.
બાળકોની રોગપ્રતિકારક શક્તિ ખૂબ નબળી હોય છે આથી બાળકો પ્રત્યે ખૂબ સાવધાની રાખવી જોઈએ. માતાપિતાએ ખાસ ધ્યાન રાખવું કે બાળક બહાર જાય ત્યારે શરીરના અંગો ઢંકાય જાય તેવા કપડાં પહેરાવવા અને બાળકો જ્યાં રમવા જાય છે તે જગ્યાએ ક્યાંય ગંદુ પાણી કે તે જગ્યાની આસપાસ પાણી ભરાઈ રહે છે કે નહીં તે વાતનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ. ખાસ કરીને નાના બાળકો બીમારી વિશે કઈ જણાવી શકતા નથી.
આથી જ્યારે બાળક સતત રડતું રહે, સતત સુઈ રહે, રમવાની ઈચ્છા ના થાય, જમવાનું બરાબર જમે નહિ તેમજ ચીડિયું બની જાય કે પછી શરીર પર ઉઝરડા દેખાય, વારંવાર ઊલટીઓ થાય જો બાળકોમાં આવા લક્ષણો દેખાય તો તરત જ ડોકટરને બતાવવું. બાળકોને ડેન્ગ્યુ થાય તો તેમને હોસ્પિટલમાં જ સારવાર કરાવવી જોઈએ કેમકે બાળકો દિહાઇડ્રેશનનો જલ્દી ભોગ બને છે ઉપરાંત બાળકોની ઇમ્યુન સિસ્ટમ લો હોવાથી બાળકોના કાઉન્ટ જલ્દીથી ઘટી જાય છે.
ક્યાં ડોકટરને બતાવવું?
-જો બાર વર્ષથી નાના બાળકોને ડેન્ગ્યુ થાય ત્યારે પીડિયાટ્રેશિયનને બતાવવું. જો બાર કે તેથી વધુ ઉંમર હોય તો તેવાએ કોઈ સારા ફીઝીશિયનને બતાવવું.
ડેન્ગ્યુ તાવની સારવાર.:
- -જો દર્દીને સામાન્ય ડેંગ્યુ તાવ હોય તો તેની સારવાર વ્યક્તિને ઘરે રાખીને કરી શકાય છે.
- – ડોકટરની સલાહને અનુસરીને પેરાસીટામોલ અને ક્રોસીન આપી શકાય છે. તેમજ દર્દીને કોઈપણ દવા આપતા પહેલા ડોકટરની સલાહ જરૂર લેવી.
- – ડેન્ગ્યુના દર્દીએ એસ્પ્રિંન બિલકુલ લેવી જોઈએ નહિ. કેમકે આ દવા લેવાથી શરીરમાં પ્લેટલેટ્સ ઘટી શકે છે.
- – જો દર્દીને ૧૦૨ ડીગ્રી ફેરનહિટ થી વધુ તાવ રહેતો હોય તો દર્દીના શરીર પર પોતા મુકવા જરૂરી છે.
- – સામાન્ય જમવાનું આપવાનું શરૂ રાખવું. ખાસ કરીને સરળતાથી પચી જાય તેવો જ ખોરાક આપવો.
- – આવા સમયે દર્દીને વધુમાં વધુ આરામ કરવા દેવો કારણકે ડેન્ગ્યુ તાવની સારવારમાં દર્દીએ આરામ કરવાથી જલ્દી સાજા થવાની શકયતા વધી જાય છે.
જો સામાન્ય ડેન્ગ્યુના લક્ષણની સાથે DHF કે DSS તાવના લક્ષણ જોવા મળે તો દર્દીને તરત જ હોસ્પિટલમાં દાખલ કરી દેવા. કેમકે ડેન્ગ્યુના બીજા અને ત્રીજા પ્રકારના તાવમાં ઘરે સારવાર આપવી શક્ય નથી. આ બંને પ્રકારના તાવમાં શરીરમાં પ્લેટલેટ્સ ઘટી જાય છે. આથી ડોકટરની દેખરેખમાં સારવાર લેવી વધુ યોગ્ય રહે છે જ્યારે પ્લેટલેટ્સ વધારે ઘટી જાય ત્યારે સમયસર ચઢાવી દેવામાં આવે તો દર્દીનો જીવ બચી શકે છે. આ બંને પ્રકારના ડેન્ગ્યુ તાવમાં જીવનું જોખમ રહે છે. આથી DHF અને DSS ડેંગ્યુ તાવની જાણ થતાં જ હોસ્પિટલમાં દાખલ થઈ જવું હિતાવહ રહે છે.
એલોપથી:
એલોપથી થેરપીમાં પહેલા બીમારીમાં લક્ષણ અને ટેસ્ટ ડેન્ગ્યુ તાવનો ટેસ્ટ કરાવીને આપવામાં આવે છે. તેમછતાં કોઈપણ પ્રકારનો ડેન્ગ્યુ તાવ હોય તો પણ શરીરમાં પાણીની કમી થવા દેવી નહિ. શરીરમાં પાણીની ઉણપ ના થાય તે માટે દર્દીને નારિયેળ પાણી, જ્યુસ, લીંબુ પાણી, છાશ વગેરે જેવા પીણાં દર્દીને આપતા રહેવું. જેથી કરીને શરીરમાં પાણીની ઉણપ થાય નહિ અને લોહી ગાઢ બને નહિ. જો શરીરમાં પાણીની ઉણપ થાય તો લોહી ગાઢ બને છે અને લોહી જામવા લાગે છે.આ સાથેજ ડેન્ગ્યુના દર્દીએ સંપૂર્ણ આરામ કરવો જોઈએ. ડેન્ગ્યુ તાવમાં આરામ જ દવાનું કામ કરે છે.
આયુર્વેદ:
આયુર્વેદમાં ડેંગ્યુની કોઈ પેટન્ટ દવા નથી, પણ ડેન્ગ્યુ ના થાય તે માટેના ઘણા ઉપાયો છે. તેમજ દર્દીને દુખાવામાં રાહત મળે છે.
– એક કપ પાણીમાં એક ચમચો ગળાનો રસ, બે મરી, તુલસીના પાંચ પાન અને આદુ મિક્સ કરી પાણીમાં ઉકાળીને ઉકાળો બનાવવો. આ ઉકાળો પાંચ દિવસ સુધી પીવો. આ ઉકાળામાં થોડું મીઠું અને થોડી ખાંડ પણ ઉમેરી શકો છો. દિવસમાં બે વાર લેવો. સવારે નાસ્તા પછી અને રાતે જમ્યા પછી આ ઉકાળો પીવો જોઈએ.
ડેંગ્યુમાં ધ્યાન રાખવાની બાબતો.:
- – ફ્રીઝનું કે બરફવાળું ઠંડુ પાણી પીવું નહિ. મેંદો અને વાસી ખાવાનું બિલકુલ ખાવું નહિ.
- – ભોજનમાં હળદર, અજમો, આદુ અને હિંગનો ઉપયોગ વધારી દેવો.
- – આ ઋતુમાં પાંદડાવાળી શાકભાજી ખાવામાં લેવી જોઈએ નહીં. તેમજ સરળતાથી પચી જાય તેવો ખોરાક ખાવો જોઈએ.
- – ઊંઘ પૂરતી લેવી. પાણી ઉકાળીને વધુ પ્રમાણમાં પીવું. પીણાંમાં છાશ, નારિયેળ પાણી, લીંબુપાણી પીવું જોઈએ.
- – મરચું-મસાલાવાળું અને તળેલું ખાવું નહીં. ભૂખથી ઓછું ખાવું અને ક્યારેય પેટ ભરીને ખાવું નહિ.
-બચાવ જ સારવારની સાચી રીત છે.:
- – ડેન્ગ્યુના તાવથી બચવા માટે શારીરિક સ્વસ્થ, મનથી મજબૂત અને ભાવનાઓને સંતુલિત રાખવી.
- -ખાનપાન સારું રાખવું. તેમજ શરીરને પૂરતી ઊંઘ મળે તેટલો આરામ કરવો.
- -નાકની અંદર સરસિયાનું તેલ લગાવી રાખવું. આ તેલની ચીકાશથી બેક્ટેરિયાને અંદર જતા રોકી શકાય છે.
- -ભોજનમાં હળદરનો ઉપયોગ વધારી દેવો.સવારે અડધી ચમચી હળદર પાણી સાથે અથવા રાત્રે એક ગ્લાસ દૂધમાં અડધી ચમચી હળદરનું સેવન કરવું. જો આપને કફ કે શરદી થઈ હોય તો દૂધના બદલે રાત્રે પણ પાણી સાથે હળદર લઈ શકાય છે.
- -તુલસીના આઠ દસ પાનનો રસ મધ સાથે ભેળવીને તેનું સેવન કરવું અથવા તો તુલસીના દસ પાનને પોણા ગ્લાસ પાણીમાં ઉકાળવા આ પાણી અડધું થઈ જાય પછી તેનું સેવન કરી શકાય છે.
- -વિટામીન-સીથી ભરપુર વસ્તુઓનું સેવન કરવું. એક દિવસમાં બે આમળા, નારંગી, મોસંબી લઈ શકો છો. તે વ્યક્તિની પાચન ક્રિયાને વ્યવસ્થિત રાખે છે.
જાતે ના અજમાવવાની બાબતો.:
જો આપને ડેંગ્યુનો તાવ હોય તો કોઈપણ દવા કે એન્ટી બાયોટિક દવા ડોકટરની સલાહ વગર લેવી નહિ. જો વધુ તાવ રહે તો ડોકટરની સલાહથી જ દવા લેવી જોઈએ.આવા તાવમાં પેરાસીટામોલ લઈ શકાય છે. એસ્પ્રિંન અને બુફ્રેંન દવા બિલકુલ લેવી નહિ કારણકે આ દવા લેવાથી શરીરમાં રહેલ પ્લેટલેટ્સ ઘટવા લાગે છે. આમ થવાથી ડેન્ગ્યુ તાવ થવાની શકયતા ખૂબ વધી જાય છે. સામાન્ય ખાંસી હોય તો પણ ડોકટરની સલાહથી જ દવા લેવાનો આગ્રહ રાખવો.
ડેંગ્યુથી કેવીરીતે બચવું?:
- – ડેન્ગ્યુના એડિસ મચ્છરોનો ઉપદ્રવ થતા રોકવો.
- -એડિસ મચ્છર કરડે નહિ તેનું ધ્યાન રાખવું.
મચ્છરો ઉત્તપન્ન થતા રોકવાના ઉપાયો:
- – ઘર કે ઓફિસની આસપાસ પાણી ભરાયેલા ખાડાને સાફ કરીને ભરી દો.
- -પાણી વહેતા નાળાને સાફ રાખો. જો નાળામાં પાણી વહેતુ કે જમા થતું રોકી શકવું શક્ય ના હોય તો તે પાણીમાં પેટ્રોલ કે કેરોસીન નાખી દેવું.
- -ઘરમાં પાણી ભરીને ઉપયોગમાં લેવાતા જેવા કે કુલર, ફૂલદાન જેવી વસ્તુઓને અઠવાડિયામાં એકવાર અને પશુ-પક્ષીઓને પાણીના પાત્રને રોજ સાફ કરવું. તેને કોરું કર્યા બાદ જ ફરીથી ઉપયોગમાં લેવું.
- -ઘરમાં પડેલો ભંગાર જેવો કે તૂટેલા ટ્યુબ ટાયર, ખાલી ડબ્બા, વાસણો, બોટલને એવી રીતે રાખવા કે તેમાં પાણી ભરાય નહિ.
- -ડેન્ગ્યુના મચ્છર ચોખ્ખા પાણીમાં થતા હોવાથી ઘરના ચોખ્ખા પાણીના ટાંકાઓને બરાબર બંધ રાખવા.
- — ઘરમાં મચ્છરોને અટકાવવા માટે ઘરના બારી બારણાં પર મચ્છર જાળી લગાવવી. જેથી મચ્છરને ઘરમાં આવતા રોકી શકાય.
- -મચ્છરને ભગવવા માટે મચ્છરનાશક ક્રીમ, સ્પ્રે, મેટ્સ, કોઈલ વગેરેનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.
- – દેશી ઉપાયોમાં ગૂગળનો ધૂપ કે લીમડાનો ધુમાડો ઘરમાં કરવો.
- -ઘરમાં બધી જગ્યાએ અઠવાડિયામાં એકવાર મચ્છરની દવા છાંટવી. ખાસ કરીને ખૂણાઓમાં બેસીનની નીચે, પડદા પાછળ, ફોટો ફ્રેમ પાછળ વગેરે જગ્યાએ દવાનો છંટકાવ કરવો. જ્યારે દવાનો છંટકાવ કરો ત્યારે મોં પર રૂમાલ બાંધવો અને ઘરમાં રાખેલી ખાવાપીવાની વસ્તુઓને ઢાંકી દેવી.
મચ્છરોના કરડવાથી બચવું.:
- – કપડાં એવાં પહેરો જે શરીરના વધુમાં વધુ અંગોને ઢાંકી શકે. બાળકો માટે ખાસ સાવચેતી રાખવી. બાળકોને ફક્ત ટી શર્ટ કે નિકર પેહરાવવાને બદલે બહાર રમવા જાય ત્યારે પુરા અંગો ઢાંકી શકાય તેવા કપડાં પેહરાવવાનો આગ્રહ રાખવો.
- – બાળકો બહાર જાય ત્યારે મચ્છર ભગાવવાની ક્રીમ જરૂર થી લગાવી દેવી.
- – તેમજ રાત્રે બાળકોને અને ડેન્ગ્યુના દર્દીને અલગ અલગ મચ્છરદાનીમાં સુવાનું રાખવું.
ધ્યાન રાખવું.:
જ્યારે ઋતુ બદલાય કે ડેન્ગ્યુના રોગ વકરિયો હોય ત્યારે ફક્ત પેરસીટામોલ જ લેવી.( ક્રોસીન કે કેવલોપ). એસ્પ્રિંન કે એનોલજેસીક(બુફ્રીન, કોમ્બિફ્લેમ, ડિસ્પ્રિંન, ઇકોસ્પ્રિંન વગેરે) બિલકુલ લેવી જોઈએ નહીં. કેમકે ડેન્ગ્યુ હોય તો આવી દવા લેવાથી શરીરમાંથી પ્લેટલેટ્સ ઓછા થતા જાય છે અને શરીરમાં બ્લીડીંગ શરૂ થવા લાગે છે. -ઘણીવાર ડેન્ગ્યુ તાવમાં ચોથા પાંચમા દિવસે તાવ ઓછો થવા લાગે છે અને દર્દી સાજો થવા લાગે છે. એવામાં મોટાભાગે પ્લેટ્સ ઓછા થાય છે. તેમછતાં તાવ ઓછો થયા પછી એક બે દિવસમાં ફરીથી પ્લેટલેટ્સ કાઉન્ટ ટેસ્ટ કરાવી લેવો.
– જો કોઈને ડેન્ગ્યુ થઈ ગયો હોય તો તે વ્યક્તિને મચ્છરદાનીમાં સુવાની વ્યવસ્થા કરી દેવી. જેથી મચ્છર દર્દીને કરડીને અન્ય કોઈને કરડવાથી ડેંગ્યુને ફેલાતો રોકી શકાય છે.
૨૦ ફોમ્યુલા:
ડેન્ગ્યુના કેટલાક જાણકાર કહે છે કે પલ્સ રેટ ૨૦થી વધી જાય, ઉપરનું બ્લડપ્રેશર ૨૦ થઈ જાય, ઉપર અને નીચેના બ્લડપ્રેશરનો ફરક ૨૦થી ઓછો થઈ જાય, પ્લેટલેટ્સ ૨૦હજારથી ઓછા રહી જાય, શરીરના એક ઇંચ એરિયામાં ૨૦થી વધુ દાણા પડી જાય. જ્યારે આ પ્રકારના કોઈપણ લક્ષણ જોવા મળે તો દર્દીને તરત જ હોસ્પિટલમાં દાખલ કરાવી દેવા જોઈએ.
અમારી દરેક પોસ્ટ સૌથી પહેલા વાંચવા નીચેની પ્રોસેસ ફક્ત એકજ વાર કરવાની રહેશે.
વધુ રસપ્રદ માહિતી અને નવી પોસ્ટ વાંચવા માટે ડાબી તરફ સ્વાઇપ કરો.
આપણી માતૃભાષા 21મી સદીમાં પણ જીવંત રહે અને નવી પેઢીને એનો લાભ મળે એ માટે અમે રોજ નવી સ્ટોરી, રસપ્રદ લેખો, ઉપયોગી માહિતી, લાઈફ ઇઝી ટિપ્સ, નવી નવી વાનગીઓની વણઝાર તમારા ફેસબુકમાં લાવવા કટિબદ્ધ છીએ !
– તમારો જેંતીલાલ
